Linki sponsorowane


Dystocja barkowa to sytuacja położnicza, w której po urodzeniu się główki płodu dochodzi do zahamowania postępu porodu w skutek niemożności zstąpienia przedniego barku poniżej spojenia łonowego. Ddystocja jest problemem mechanicznym kiedy przedni bark płodu dotyka od góry do spojenia łonowego. W przypadku dystocji barkowej w stanie zagrożenia życia znajdują się zarówno matka, jak i płód. Do dystocji barkowej dochodzi w chwili kiedy barki płodu nie zrotowały się do wymiaru poprzecznego wchodu, zatem nie może dojść do ich wstawienia się do wchodu miednicy.
Do klinicznych objawów należą:
1.objaw żółwia (cofanie się główki bezpośrednio po jej urodzeniu),
2.trudność w urodzeniu barku przedniego oraz brak rotacji barków do wymiaru prostego.
W zależności od stanu klinicznego, możemy wyróżnić dystocje
-lekkiego stopnia,
-średniego stopnia oraz
-ciężkiego stopnia.
Czynniki ryzyka wystąpienia dystocji barkowej możemy podzielić na:
- matczyne,
-porodowe,
-płodowe oraz
-jatrogenne.
Do czynników matczynych zaliczamy:
-wystąpienie dystocji w poprzedniej ciąży,
-otyłość u matki (BMI > 30 kg/m2),
-zaawansowany wiek matki (>40r. ż.),
-wielorodność,
- niski wzrost (< 150cm) oraz
-cukrzycę ciężarnych.
Czynnikami występującymi w czasie porodu są:
-wydłużona faza rozwierania się szyjki macicy - wydłużona faza o zmniejszonej prędkości rozwierania oraz
-wydłużający się drugi okres porodu.
-prowadzenie porodu zabiegowego drogą pochwową.
Wśród czynników płodowych wyróżniamy:
- wady płodu oraz
-makrosomię.
W trakcie porodu dziecka z dystocją u rodzącej może dojść do:
- krwotoku,
-uszkodzenia pochwy,
- uszkodzenia krocza,
-rozejścia się spojenia łonowego,
-zakażenia połogowego.
Główne zagrożenie dla płodu to:
-niedotlenienie,
-uszkodzenia kręgosłupa płodu w części szyjnej,
-porażenia splotu barkowego,
-uszkodzenia kostnych elementów obręczy barkowej,
- encefalopatię,
-upośledzenie rozwoju psychomotorycznego.
Na podstawie obserwacji klinicznych, badań naukowych oraz doświadczenia specjalistów, Polskie Towarzystwo Ginekologiczne opracowało rekomendacje wytyczające schemat postępowania w przypadku wystąpienia dystocji barkowej. Według rekomendacji PTG schemat postępowania powinien być wdrożony według schematu HELPERR- nazwa jest akronimem od pierwszych liter angielskich wyrazów:
H- all for Help (wszyscy na pomoc)
E- Epistotomy (rozległe nacięcie krocza)
L- Legs (nogi na brzuch, manewr McRobertsa- Gonika )
P- suprabubic Pressure (ucisk nadłonowy)
E- Enter maneuvers (manewry wewnętrzne)
R- Remove the posterior arm (uwolnienie tylnego barku)
R- Roll the patient (rotacja pacjentki do pozycji kolankowo-łokciowej, manewr Gaskin).

W opisywanej sytuacji należy wezwać na salę porodową najbardziej doświadczonego położnika, położną, anestezjologa, neonatologa. Od doświadczenia zespołu fachowców oraz od opracowanego protokołu postępowania zależy w dużej mierze powodzenie porodu. W rozmowie z kolegami położnikami sugerują oni postępowanie w przypadku dystocji barkowej według protokołu, w którym znajdzie się:
-opróżnienie pęcherza moczowego kobiety rodzącej poprzez założenie cewnika,
-odśluzować jamę ustną i nosową dziecka,
-wykonanie zabieg Mc Robertsa,
-nacięcie krocza,
-ucisk nadłonowy,
-znieczulenie i ręczne przemieszczenie drogą pochwową: Rękoczyn Wooda,v -rodzenie tylnego barku,
-zabieg Zavanelliego.
Przytaczam elementy protokołu by pozostawać w zgodzie ze scenariuszem postępowania. Dla nas nie mają znaczenia szczegółowe opisy w/w elementów protokołu, ale warto wiedzieć jakie są.
Powikłania i konsekwencje dystocji barkowej dla płodu to:
-uszkodzenia neurologiczne,
-uszkodzenia splotu ramiennego,
-złamania.
Uszkodzenia splotu ramiennego wywołane są stosowaniem nacisku na dno macicy i pociąganiem za główkę płodu, co powoduje uszkodzenia korzonków nerwów szyjnych. Najczęściej występującym uszkodzeniem jest porażenie typu Erba, spowodowane porażeniem korzeni od C5 do C7. Kolejnym jest porażenie Klumpkego, pojawia się ono, gdy uszkodzeniem objęte są ponadto korzenie Od C7 do C8 oraz Th 1 i charakteryzuje się ono wystąpieniem ręki szponiastej. Jeżeli nerw nie został całkowicie przerwany lub oderwany samoistne wyleczenie następuje w czasie 4- 6 tygodni. W przypadku, gdy nie zaobserwuje się poprawy w zakresie funcjonowania splotu ramiennego w okresie 12 tygodni należy skonsultować małego pacjenta u neurochirurga. Najczęstszym złamaniem występującym wśród noworodków jest złamanie obojczyka. Wiele z tych złamań pozostaje nie wykrytych i można je stwierdzić jedynie na podstawie niewielkiego obrzęku, który występuje w okolicy obojczyka. Złamanie kości ramiennej wiąże się z porażeniem splotu ramiennego i nerwu promieniowego, co powoduje opadanie ręki.
Czas na bezpieczny masaż: w każdym przypadku dystocji barkowej nie wykonujemy masażu noworodków, oczekujemy wyniku konsultacji neurochirurga, neonatologa i pediatry. Materiał opracowany na podstawie J.F. Pearson, MD, FRCOG, Department of Obstetries & Gynaccology, University of Wales College of Medicinc, Health Park, Cardff CF4 4XN, UK ( tłumaczył Piotr Kretowicz).

Autor: Grzegorz Lewandowski
Źródło: www.ckm-akson.edu.pl